Samen met negentien anderen beklimt hij begin juni Alpe d’Huez. In de aanloop probeert hij zoveel mogelijk geld op te halen dat ten goede komt aan onderzoek naar kanker. Zijn motivatie is simpel: veel te veel dierbaren wisten de strijd in het verleden niet te winnen. Zelf worstelt deze inwoner van het Rozendorp met een andere progressieve ziekte. Het bij Alpe d’HuZes geldende adagium ‘opgeven is geen optie’, is hem dan ook op het lijf geschreven. Dat geldt voor deze dankbare pensionado al z’n hele leven. Deze week wordt Jan Wagemans (65) uit Lottum geplukt.
‘De veut vast op ‘t pedaal en de spiere die stoan strak. Elke berg het zien verhaal, genne meater din is vlak’. In ‘Nar boave’ bezingt Rowwen Hèze de heroïek die hoort bij het bedwingen van een berg. Fietsend of wandelend, dat maakt niet uit; een prestatie is het. Begin juni staat een groep van twintig deelnemers uit Lottum en omstreken aan de voet van zo’n berg. Klaar om de Alpe d’Huez te beklimmen, ieder met een eigen verhaal.
Jaarlijks komen er op die plek duizenden Nederlanders samen in het kader van Alpe d’HuZes. De twintig uit regio Lottum doen het voor Ron Thijssen - die vorige maand zijn strijd moest opgeven - en al die anderen die ze verloren aan kanker. Eén van die twintig is Jan Wagemans. Ron was zijn kaartmaatje. “Toen slokdarmkanker bij hem werd geconstateerd zijn we begonnen met dit initiatief. Helaas mag hij het zelf niet meer meemaken. Lang had hij nog hoop, maar het was een strijd die hij niet kon winnen.”
Minimaal 50.000 euro
Het verlies van Ron is voor Jan bepaald niet de eerste keer dat iemand uit zijn directe omgeving komt te overlijden aan kanker. “Mijn broer - tevens buurman en kameraad - overleed 25 jaar geleden aan de ziekte. Een nichtje, van slechts 32 jaar oud, werd getroffen door borstkanker. En dat zijn slechts een paar voorbeelden. Het zou niet moeten mogen, maar kanker raakt nog altijd zo ontzettend veel mensen. Daarom wil ik me graag inzetten, samen met duizenden anderen”, legt hij uit.
Daaronder dus de groep uit Lottum en omstreken die lopend en fietsend de berg op en af gaan. Ze hebben zich ten doel gesteld om minimaal 50.000 euro op te halen voor KWF Kankerbestrijding. “Dankzij verschillende acties hebben we een deel daarvan al bij elkaar. Deze week wordt noaboave.nl - ons team is vernoemd naar het lied van Rowwen Hèze - gelanceerd. Daar kan ook gedoneerd worden. Daarnaast halen we via allerlei acties de komende periode nog geld op”, legt Jan strijdbaar uit.
Ziekte van Parkinson
Het is een instelling die past bij zijn levensmotto: opgeven is geen optie. Niet geheel ontoevallig ook de slogan die het KWF aan Alpe D’HuZes heeft gekoppeld. Het kwam hem al vaak van pas. Ook de laatste jaren is dat het geval, sinds bleek dat Jan zelf ongeneeslijk ziek is.
“Een jaar of acht geleden had ik last van verschillende kwaaltjes. Onder andere mijn arm had een wat onnatuurlijke houding. De huisarts had niet lang nodig om zien dat het waarschijnlijk om Parkinson ging. Dat werd al gauw bevestigd door specialisten”, vertelt Jan. Sinds die diagnose is zijn leven veranderd. Hij sport veel, slikt medicatie en in januari volgt een hersenoperatie. En, voor Jan misschien wel het allergrootste verschil, hij ging een paar jaar geleden met vervroegd pensioen.
Een schuldgevoel
Als een-na-jongste uit een gezin met elf kinderen, had Jan genoeg broers en zussen om naar op te kijken. Velen van hen wonen nog altijd op een steenworp afstand van elkaar, in het Rozendorp. “Ik ben na mijn tijd op school rozen gaan poten, hoe kan het ook anders”, lacht Jan. “We hadden zelf een kwekerij met wat grond. Het werd lastiger toen er meer geïmporteerd werd uit het Oostblok. Ik heb de boel verkocht en vond een baan bij een handelsbedrijf. Dat beviel eigenlijk hartstikke goed”, blikt hij terug.
“Tot ze me op een andere locatie posteerden, waar ik het minder naar m’n zin had. Toen ben ik bij het Sierteelt Bemiddelingscentrum (SBC) in Lisse gaan werken.” Jan kon toen nog niet bevroeden dat die baan een hele andere wending aan zijn carrière zou geven. “Iemand binnen het bedrijf lichtte de zaak voor miljoenen op, waardoor een faillissement volgde. Ik voelde me schuldig voor de afnemers, hoewel ik er eigenlijk niets mee te maken had natuurlijk.”
Het bloembollenschandaal
Bij het ‘bloembollenschandaal’ werden velen gedupeerd. Jan voelde zich verantwoordelijk. “Hun handel moest doorgaan. De afnemers bewogen mij ertoe om zelf te beginnen met handelen in teeltproducten. Zij werden mijn klanten. Van die stap heb ik nooit spijt gehad, want het liep van meet af aan prima. Dat had ook een Duits bedrijf in de smiezen, die besloten de onderneming over te nemen. Na een paar jaar startte ik Jan Wagemans BV, al was ik toen al in de 50. Er meldde zich een opvolger, met wie ik samen HortiFlora BV oprichtte. We spraken af dat ik me na enkele jaren terug zou trekken. Dat duurde uiteindelijk maar een jaar, vanwege mijn gezondheid”, legt hij uit.
Sindsdien geniet Jan van zijn pensioen. “Ik was ontzettend bang dat ik me zou gaan vervelen. Van twaalf uur per dag werken, naar niet meer werken: het was een schrikbeeld voor me. Niets is echter minder waar. Hoewel ik vandaag nog niet weet wat ik morgen ga doen, verveel ik me nooit. Geen seconde.”
Dankbare opa
Dat komt niet in de laatste plaats door de mensen om hem heen. “Samen met mijn vrouw Henriet hebben we drie kinderen en vier kleinkinderen. Dat is het mooiste wat er is”, lacht Jan als hij denkt aan zijn rol als opa. “Mijn naasten steunen me door dik en dun. Dat geldt voor zowel familie als vrienden. Daar ben ik ze ontzettend dankbaar voor”, stelt Jan. Op het moment is hij onder andere druk met de voorbereidingen voor de Paardenmarkt in Lottum. Daar bemant team ‘Noa Boave’ een stand met allerlei bloemen en planten, om geld op te halen voor hun ultieme doel begin juni. Een doel dat moet leiden naar de top van de alp, maar vooral moet zorgen dat het leed dat kanker heet toekomstige generaties wat vaker bespaard blijft.
Dat het een uitdaging wordt, dat staat vast. Maar, zoals zo vaak in het leven van Jan, is opgeven geen optie. Of, in de woorden van Jack Poels: ‘Nar baove, nar baove, umhoeg zo snel ‘t giet. Nar boave, nar boave, ‘t moeiste oetzicht dat bestiet’. Denkend aan kaartvriend Ron en al die anderen die hem al ontvielen, gaat dat ongetwijfeld lukken.
Tekst en beeld: Jelle van Hees
