Pijlen en bogen liggen altijd binnen handbereik. Schutters zijn bij hem dan ook kind aan huis. Van beginners tot nationale en internationale wereldtoppers, allemaal weten ze de weg naar zijn handboogcentrum te vinden. De handboogsport is dan ook niet enkel een hobby van deze Horstenaar, maar een manier van leven. Met vijftien nationale titels én een wereldrecord op zak, wist hij zelf ook de nodige successen te boeken. Samen met zijn vrouw geniet hij daarnaast van de natuur én de kunst van het ondernemen. Deze week wordt Johan van Dongen (58) uit Horst geplukt.
Het bewijs van zijn kunnen hangt ingelijst aan de muur in de schiethal die hoort bij het Archery Service Center van Johan van Dongen. Een certificaat met daarop in koeienletters ‘World Record’. Geschoten op 18 mei 2004, tijdens een evenement in het Belgische Brussel. Het Nederlands team, waar Johan toentertijd deel van uitmaakte, pakte het record op het onderdeel ‘outdoor compound men, 70m round’. Het zegt een leek in eerste instantie waarschijnlijk weinig, maar het feit dat het record liefst veertien jaar standhield, spreekt boekdelen. Johan zelf is echter de eerste om het te bagatelliseren. “In die periode had ik het geluk dat ik wat meer pijlen in het midden schoot dan de concurrentie. Ik heb toen een aantal jaren op de loonlijst bij NOC*NSF gestaan en een aantal Europese en Wereldkampioenschappen geschoten.”
Pijl en boog
Voor de kiem van dat sportieve succes moeten we terug naar de bloedhete zomer van 1976. Toen kwam Johan toevalligerwijs in aanraking met de sport die zijn leven zou veranderen. Als 12-jarig ‘klötje’ zag hij hoe zijn buurman en buurmeisje in de tuin bezig waren met een pijl en boog. “Ik mocht meedoen. De eerste pijl die ik schoot vloog in de acht, de tweede pijl zijn ze nu nog aan het zoeken”, lacht hij. Hij kon toen nog niet bevroedden dat dat het begin zou zijn van een leven waar de handboogsport een bijzonder prominente rol in speelt. Twaalf jaar eerder werd hij geboren in Vrachelen. “Een gehucht bij het Noord-Brabantse Oosterhout. Tegenwoordig is het een woonwijk.” Hij bleef er niet lang. “Op m’n vierde verhuisde ons gezin naar Veulen, in gemeente Venray. Pap en mam kochten er een boerderij.”
Eigen schiethal
Lang was het zijn droom om op die locatie een centrum te beginnen waar verschillende facetten van de handboogsport bedreven konden worden. “Vanwege regelgeving bleek dat helaas niet te kunnen. Dus startte ik een zoektocht naar een plek waar het wél mogelijk was.” Het leidde Johan uiteindelijk naar Horst. “In 2009 kocht ik het huis met bijbehorende grond en loods hier. Daarna duurde het nog eventjes voor aan alle wet- en regelgeving kon worden voldaan, maar in 2015 mocht ik starten met de bouw.” En bouwen deed Johan. Het resultaat is het Archery Service Center aan de Kreuzelweg in Horst. Zo’n 10.000 vierkante meters aan handboogsport, met een winkel – zowel fysiek als online -, een schiethal, een video-analyse systeem en ook de mogelijkheid om buiten te schieten. “Hier mag ik les geven, in onze eigen schiethal. We organiseren daarnaast weleens een wedstrijd. Een paar keer het Nederlands Kampioenschap Barebow, bijvoorbeeld.”
Wereldtop op bezoek
De faciliteiten zorgen ervoor dat wereldtoppers uit alle windstreken de weg naar Johan in Horst weten te vinden. Daar zijn niet alleen de ingelijste shirtjes van toppers als Sjef van den Berg en Horsters eigen Quinty Roeffen getuige van, maar ook een ingelijste foto met daarop een vrij bijzonder gezelschap. De handboogteams van China en Verenigde Staten staan er gezamenlijk op. Op veel fronten zijn de landen gezworen vijanden, maar hier poseren de sporters gebroederlijk en breeduit lachend op de buitenplaats van het Archery Service Center van Johan in Horst. Het tafereel is gevangen in één veelzeggend beeld. “Beide teams zochten in aanloop naar de wereldkampioenschappen in Den Bosch van 2019 een trainingsplek met een aantal buitenbanen om te oefenen. Zodoende kwamen ze bij mij terecht. Dat ze beiden te gast waren, kwam voor zowel China als de Verenigde Staten als een verrassing. Ik weet niet of de grote bazen in de landen zelf daar heel blij mee waren, maar de sporters hadden de tijd van hun leven”, vertelt Johan trots. “Ze sparden onderling en leerden veel van elkaar. De eerste dag werd de kat nog uit de boom gekeken, maar al gauw werd er samen getraind. Op de laatste dag poseerden ze voor deze unieke foto. Dat zie ik echt als één van de hoogtepunten in de jaren dat ik hier bezig ben.”
Mary
Johan bestiert zijn Archery Service Center niet alleen. Buiten twee medewerkers die hem onder andere helpen met reparaties en speciale verzoeken van klanten die bijvoorbeeld een unieke pijl willen, is ook zijn partner Mary Mans van onschatbare waarde. “We kwamen elkaar op relatief late leeftijd tegen en hebben geen kinderen samen, maar zijn ontzettend gelukkig met elkaar. Mijn vrouw Mary - we zijn getrouwd - zorgt voor de administratieve kant van de bedrijfsvoering, zodat ik me kan bezighouden met de handboogsport zelf”, vertelt Johan. “Hier op het perceel lopen daarnaast de nodige dieren rond. Dat vind ik ook schitterend. Het krioelt momenteel van de jonge katjes en de hertjes in de wei hebben het hier goed.”
Nederlands kampioen
Het mag duidelijk zijn dat het voornamelijk de handboogsport is wat de klok slaat bij Johan. Buiten, binnen, maar vooral in het bos. “Ook op van die grote plastic ‘namaakdieren’. Een sport die op zichzelf staat.” Hij kan er smakelijk over vertellen. Dat hij ook zelf nog altijd zeer verdienstelijk de boog ter hand neemt, blijkt wel uit het feit dat Johan afgelopen weekend voor de vijftiende maal de titel van Nederlands Kampioen in de wacht wist te slepen. “Dit keer waren het de 3D-dieren die ik het best wist te raken.” Wie Johan geamuseerd en vol passie over zijn sport hoort vertellen, begrijpt al gauw dat het overgrote deel van zijn tijd eraan op gaat. “Voor ik dit handboogcentrum opende, deed ik van alles en nog wat. Van loonwerk tot het rijden van de uitgaansbus die jongeren uit de dorpen rondom Venray naar discotheek De Steeg bracht. Dan maak je wat mee hoor, vooral op de terugweg”, lacht hij.
Tevreden
Vakanties zijn aan Johan en Mary niet zo besteed. “Als je hier om je heen kijkt is het net of je op vakantie bent. De rust en de ruimte, het is er allemaal. Ik vind de natuur erg mooi, en die is hier volop. Er is ook geen dag dat ik met tegenzin aan het werk ga”, vertelt Johan. Sterker nog, hij heeft nog plannen genoeg op dat vlak. “Ik wil graag nóg meer voor de sport betekenen. Dan doel ik met name op het gebied van opleiden. Daar heb ik een duidelijke gedachte over, waarbij samenwerking met de bonden van essentieel belang is. Mijn eigen video-analysesysteem moet daar ook aan bijdragen”, legt hij uit. Nee, aan stoppen denkt hij nog lang niet. “Heel eerlijk? Ik hoop tot mijn 92e door te kunnen gaan. Dan ben ik tachtig jaar schutter. Als ik dan nog vitaal van lichaam en geest ben én de mensen nog blij maak met schieten, dan ben ik een bijzonder tevreden mens.”
